Montaż systemu sygnalizacji pożaru
DŹWIĘKOWY SYSTEM OSTRZEGAWCZY (DSO)
Dźwiękowe systemy ostrzegawcze (DSO) służą do rozgłaszania sygnałów ostrzegawczych i komunikatów głosowych na potrzeby bezpieczeństwa osób przebywających w obiekcie, nadawanych automatycznie po otrzymaniu sygnału z systemu sygnalizacji pożarowej, a także przez operatora. Umożliwiają sterowanie akcją ratunkową przez ratowników. Obowiązek stosowania DSO reguluję rozporządzenia MSWiA w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. z 2010 r. nr 109 poz. 719) [9].
Zgodnie z rozporządzeniem DSO jest wymagane w:
- budynkach handlowych lub wystawowych:
- jednokondygnacyjnych, zawierających strefę pożarową zakwalifikowaną do kategorii zagrożenia ludzi ZL I o powierzchni powyżej 8000 m2,
- wielokondygnacyjnych, zawierających strefę pożarową zakwalifikowaną do kategorii zagrożenia ludzi ZL I o powierzchni powyżej 5000 m2,
- salach widowiskowych i sportowych o liczbie miejsc powyżej 1500,
- kinach i teatrach o liczbie miejsc powyżej 600,
- szpitalach i sanatoriach o liczbie łóżek powyżej 200 w budynku, z wyłączeniem pomieszczeń intensywnej opieki medycznej, sal operacyjnych oraz sal z chorymi,
- budynkach użyteczności publicznej wysokich i wysokościowych,
- budynkach zamieszkania zbiorowego wysokich i wysokościowych lub o liczbie miejsc noclegowych powyżej 200,
- stacjach metra i stacjach kolei podziemnych,
- dworcach i portach, przeznaczonych do jednoczesnego przebywania powyżej 500 osób.
Na DSO składają się następujące urządzenia przeciwpożarowe:
- centrala (CDSO) wraz z mikrofonem alarmowym (strażaka),
- zasilacz,
- linie głośnikowe wraz z głośnikami, modułami kontroli linii.
Dodatkowo występować może również konsola z mikrofonem dla straży pożarnej niewchodząca w skład centrali DSO. Konfiguracje DSO mogą być różne w zależności od zastosowania. Najważniejsze kryteria konfiguracji systemów to odpowiednie wytyczne projektowania lub procedury postępowania i procedury ratownicze w budynkach, zawierające wymagania słyszalności i zrozumiałości.
Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne DSO
Powinny być wykonywane przez osoby kompetentne, posiadające odpowiednie kwalifikacje, specjalistyczną wiedzę i doświadczenie, odpowiedni dostęp do części zamiennych i wystarczające informacji na temat systemu.
Czynności konserwacyjne DSO wykonywane co 3 miesiące
Należy sprawdzić:
- czy nie nastąpiły zmiany w aranżacji pomieszczeń, które wpływają na zrozumiałość i słyszalność komunikatów alarmowych.
- czy po wywołaniu alarmu z co najmniej jednego wejścia z CSP komunikaty alarmowe są nadawane do odpowiednich stref alarmu głosowego, są słyszalne i zrozumiałe.
- czy regulatory głośności (jeśli występują) uwzględniające poziom tła (hałasu) działają prawidłowo
- czy czas przejścia w stan alarmu głosowego przez operatora lub automatycznie po otrzymaniu sygnału z SSP nie przekracza 3 s.
- czy książka eksploatacji, przeglądów, napraw i kontroli DSO zawiera wpisy dotyczące awarii i uszkodzeń oraz czy wszystkie awarie i uszkodzenia zostały wyeliminowane.
- Czynności konserwacyjne DSO wykonywane co 12 miesięcy
Należy przeprowadzić wszystkie czynności, które są wykonywane co 3 miesiące, oraz dodatkowo sprawdzić:
- czy funkcja stopniowej ewakuacji działa prawidłowo.
- czy w ciągu ostatnich 12 miesięcy operatorzy przeprowadzili co najmniej 1 ćwiczenie obsługi centrali DSO oraz przekazywania komunikatów „na żywo”.
Czynności konserwacyjne Dla Mikrofonu alarmowego wykonywane co 3 miesiące
Należy sprawdzić:
- czy pomieszczenie, w którym znajduje się centrala DSO i/lub mikrofon strażaka, jest chronione przed niepożądanym dostępem oraz czy jest wolne od źródeł ognia i materiałów łatwopalnych,
- czy dostęp do centrali DSO i/lub mikrofonu strażaka nie jest blokowany,
- czystość wszystkich obudów centrali DSO i mikrofonów strażaka.
- czystość ruchomych części elektromechanicznych, takich jak wentylatory.
- poprawność styków i połączeń.,
- czy mikrofony alarmowy (strażaka) działają prawidłowo.
- czy wszystkie ręczne elementy sterujące i wskaźniki na centrali DSO działają prawidłowo
- czy wszystkie funkcje niezwiązane z alarmowaniem są blokowane podczas działań ratowniczych,
- czy centrala DSO jest zdolna do nadawania sygnałów ostrzegawczych i komunikatów głosowych do jednego i większej liczby obszarów jednocześnie,
- czy wzmacniacz rezerwowy zastępuje uszkodzony wzmacniacz podstawowy.
- czy poziom sygnału szumu tła przy mikrofonie DSO nie przekracza 70 dB,
- czy uszkodzenie torów transmisji między SSP i DSO (tor transmisji do uruchomienia komunikatu z SSP i tor transmisji do przekazania informacji o uszkodzeniu DSO) jest wykrywane i sygnalizowane
Czynności konserwacyjne dla zasilania przeprowadzane co 3 miesiące
Należy sprawdzić:
- czy przy odłączonym zasilaniu rezerwowym DSO nadal działa poprawnie.
- czy przy odłączonym zasilaniu podstawowym (sieciowym) DSO nadal działa poprawnie.
- czy po włączeniu DSO poprzez załączenie podstawowego lub rezerwowego źródła zasilania
- system jest zdolny do przekazywania komunikatów alarmowych w ciągu maksymalnie 10 s,
- czy pojemność baterii jest czy temperatura otoczenia baterii nie przekracza wartości dopuszczalnej określonej przez producenta baterii.
- stan złączy akumulatorów, czystość styków i siłę ich dokręcenia.
Czynności konserwacyjne dla głośników i linii głośnikowych wykonywane co 3 miesiące
Należy sprawdzić:
- czy głośniki są zamontowane prawidłowo i odnotować wszelkie zmiany w ich położeniu czy orientacji.
- czy uszkodzenie linii głośnikowej (zwarcie, przerwa, doziemienie) jest sygnalizowane przez centralę DSO w ciągu 100 s,
- czystość wszystkich obudów głośników.
- co najmniej 25% głośników (w ciągu roku 100%) pod kątem jakości dźwięku przez zastosowanie odpowiedniego sygnału audio
Czynności konserwacyjne dla głośników i linii głośnikowych wykonywane co 12 miesięcy
Należy przeprowadzić wszystkie czynności, które są wykonywane co 3 miesiące oraz dodatkowo sprawdzić:
- czy wszystkie zamocowania linii głośnikowych są nienaruszone i odpowiednio chronione,
- czy impedancja poszczególnych linii głośnikowych jest zgodna z danymi podanymi w projekcie i z zaprogramowaną wartością w centrali DSO.
Należy zmierzyć impedancję każdej linii głośnikowej.
KONSERWACJA DŹWIĘKOWYCH SYSTEMÓW OSTRZEGAWCZYCH
Czynności końcowe
Po wykonaniu czynności konserwacyjnych należy poinformować użytkowników obiektu, że testy systemu się zakończyły i że należy stosować się do informacji podawanych w kolejnych komunikatach.
W przypadku:
- jakiegokolwiek uszkodzenia DSO,
- każdego podejrzenia awarii DSO (np. po pożarze),
- uszkodzenia mechanicznego jakiejkolwiek części DSO,
- jakiejkolwiek usterki, która została zidentyfikowana podczas konserwacji, osoba odpowiedzialna za zarządzanie obiektem powinna jak najszybciej zorganizować naprawę.